* İdari ve Mali Mevzuat Dergisi Nisan 2011 Sayısında Yayımlanmıştır.
TAŞINIRLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Erkan KARAARSLAN
Muhasebat Başkontrolörü
A- STOKLAR HESAP GRUBUNA İLİŞKİN İŞLEMLER
Stoklar hakkında, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 44 ve 45 inci maddelerinde belirtilen Taşınır Mal Yönetmeliğinin[1] ve muhasebe yönetmeliklerinin ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.
1.Stokların Hesaplara Alınması
Stoklar, maliyet bedeliyle hesaplara alınır. Maliyet bedeline, stokların elde edilmesi ve depolanacağı yere kadar getirilmesi için faiz hariç yapılan her türlü giderler ilave edilir. Bağış veya hibe olarak edinilen stoklar varsa bilinen değeri, yoksa ilgili mevzuatına göre değerlemesi yapıldıktan sonra tespit edilen değeri üzerinden hesaplara alınır.
Stoklar, kullanıldıklarında veya tüketildiklerinde giderler hesabına kaydedilerek ilgili hesaplardan çıkarılır.
Satın alma suretiyle edinilen stokların giriş işlemleri için düzenlenen taşınır işlem fişlerinin bir nüshası ödeme emri belgesi ekinde muhasebe birimine gönderilir.
Diğer şekillerde edinilen stokların girişleri için düzenlenen taşınır işlem fişlerinin birer nüshasının, düzenleme tarihini takip eden on gün içinde ve her durumda malî yıl sona ermeden önce muhasebe birimine gönderilmesi ve muhasebeleştirilmesi zorunludur.
2. Stokların Hesaplardan Çıkarılması
Stokların çıkışı ve muhtelif harcama birimlerinin ambarları arasındaki devir işlemleri, ilgili harcama birimince düzenlenen taşınır işlem fişleri ile muhasebe birimine bildirilir ve hesaplara kaydedilir. Ancak, “150-İlk Madde ve Malzeme Hesabı”nda izlenen tüketim malzemelerinden kullanılmış olanların, muhasebeleştirme işlemleri kullanıma ilişkin taşınır işlem fişleri yerine genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerde üç aylık dönemler itibarıyla, diğer idarelerde ise üç ayı geçmemek üzere üst yöneticiler tarafından belirlenen sürede taşınır işlem fişlerindeki çıkışları gösteren onaylı bir liste ile en geç ilgili dönemin son iş günü mesai bitimine kadar muhasebeleştirilmesi zorunludur.
Stokların çıkış kayıtları, ambarlara girişlerindeki öncelik sırası dikkate alınarak “ilk giren-ilk çıkar” esasına göre ve giriş bedelleri üzerinden yapılır.
Aynı bütçeli kamu idaresinin harcama birimleri arasındaki stok aktarmaları, muhasebe işlem fişi düzenlenmek suretiyle muhasebe kaydı ile yapılır. Aynı muhasebe birimine bağlı harcama birimleri arasındaki stok aktarmaları ilgili stok hesabına borç ve alacak, başka muhasebe birimlerine bağlı harcama birimleri arasındaki stok aktarmaları, muhasebe birimleri arası işlemler hesabına kaydedilmek suretiyle yapılır.
3. Kullanılamayacak veya Tüketilemeyecek Hale Gelen Stoklar
Kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen stoklar, diğer stoklar hesabına aktarılır. Stokların miktar ve değerlerinde, kaybolma, çalınma, yanma, kırılma, bozulma gibi nedenlerle ortaya çıkan eksilmeler ilgili harcama biriminin mal sorumlusu ve harcama yetkilisince muhasebe birimine bildirilir. Bunun üzerine muhasebe birimlerince kayıtlar güncellenir.
4. Diğer Hususlar
Stoklar hesap grubunda yer alan hesaplara kayıt yapılırken yardımcı hesap kodları ile birlikte bütçe sınıflandırmasında yer alan kurumsal, fonksiyonel ve finansman kodları da kullanılır.
Kamu idarelerince üretilen mamullerin kendi tüketimlerinde kullanılması hâlinde, rayiç bedelleri üzerinden bütçelerine gelir ve gider kaydedilir.
B- 150- İLK MADDE VE MALZEME HESABI
1. Hesabın Tanımı
İlk madde ve malzeme hesabı; kamu idarelerince üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen tüketim malzemeleri ile hammadde, yardımcı madde, ambalaj malzemesi ve diğer malzemelerin izlenmesi için kullanılır.
2. Hesabın İşleyişine İlişkin Örnekler
1- Ardahan Belediyesince 20.000.- TL + KDV tutarında kırtasiye malzemesi alınmış ve bedeli ödenmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hesabı |
23.600.- |
|
||||
|
|
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
165.- |
|||
|
|
320- Bütçe Emanetleri Hesabı |
|
23.435.- |
|||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
23.600.- |
|
||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
23.600.- |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
Malzemenin tamamının ambardan çıkarılarak ilgili birimlere gönderildiği muhasebe birimine bildirilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
630- Giderler Hesabı |
23.600.- |
|
|||||||
|
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hs. |
|
23.600.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
2- Kurucaşile Belediyesince 3.200.- TL + KDV tutarında temizlik malzemesi bedeli ödenmiştir. (Vergiler ihmal edilmiştir.)
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hesabı |
3.776.- |
|
|||||||
|
|
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı |
|
3.776.- |
||||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
3.776.- |
|
|||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
3.776.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
3- Bayındır Belediyesi ambarlarında 1.600.- TL kayıtlı değeri bulunan temizlik malzemelerinden yarısının ambar memurunun kusuru dolayısıyla, sağlıksız koşullardan kaynaklı bozulduğu ve kullanılamayacak hale geldiği tespit edilmiştir. Bozulan malzemenin rayiç bedelinin 2.000.- TL olduğu tespit edilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
630- Giderler Hesabı |
1.600.- |
|
|||||||
|
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hs. |
|
1.600.- |
||||||
|
140- Kişilerden Alacaklar Hesabı |
2.000.- |
|
|||||||
|
|
600- Gelirler Hesabı |
|
2.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
4- Ambarların sayımı sonucunda 100.- TL değerinde malzemenin noksan olduğu tespit edilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
197- Sayım Noksanları Hesabı |
100.- |
|
|||||||
|
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hs. |
|
100.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
5- Fen işleri müdürlüğüne ait 11.000.- TL değerindeki ihtiyaç fazlası kırtasiye malzemesi destek hizmetleri müdürlüğüne verilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hesabı |
11.000.- |
|
|||||||
|
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hs. |
|
11.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
İşlemleri aynı muhasebe birimi tarafından yerine getirilen iki harcama birimi arasındaki stok değişimi stokların kurumsal kodlarının değiştirilmesi amacıyla yukarıdaki gibi kaydedilir.
6- İl özel idare müdürlüğüne ait 110.000.- TL değerindeki kırtasiye malzemesi taşra muhasebe birimlerine dağıtılmıştır.
Merkez Muhasebe Biriminin kaydı
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
511- Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabı |
110.000.- |
|
|||||||
|
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hs. |
|
110.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
Söz konusu malzemenin 800.- TL’lik kısmı ilçe özel idare müdürlüğüne gelmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hesabı |
800.- |
|
|||||||
|
|
511- Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabı |
|
800.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
7- Ambarlardaki giyecek malzemeleri kişisel kusurlardan kaynaklı bozularak kullanılamayacak hale gelmiştir. Malzemelerin kayıtlı değeri 22.500.- TL, hurda değeri 2.000.- TL, Rayiç bedeli ise 15.000.- TL’dir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
157- Diğer Stoklar Hesabı |
2.000.- |
|
|||||||
|
630- Giderler Hesabı |
20.500.- |
|
|||||||
|
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hs. |
|
22.500.- |
||||||
|
140- Kişilerden Alacaklar Hesabı |
15.000.- |
|
|||||||
|
|
600- Gelirler Hesabı |
|
15.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
8- Atça Belediyesine 1.000.- TL + KDV tutarında yedek parça satın alınmıştır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hesabı |
1.180.- |
|
|||||||
|
|
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
8,25.- |
||||||
|
|
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı |
|
1.171,75.- |
||||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
1.180.- |
|
|||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
1.180.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
Malzemenin tamamının ambardan çıkarılarak ilgili birimlere gönderildiği muhasebe birimine bildirilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
630- Giderler Hesabı |
1.180.- |
|
|||||||
|
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hesabı |
|
1.180.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
9- İSKİ’ye 4.000.- TL + KDV tutarında temizlik malzemesi satın alınmıştır. Vergi ve ödenek ve taahhütten düşme kayıtları ile birlikte yapılması gereken kayıtlar şunlardır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hesabı |
4.000.- |
|
|||||||
|
191- İndirilecek KDV Hesabı |
720.- |
|
|||||||
|
|
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
33.- |
||||||
|
|
320- Bütçe Emanetleri Hesabı |
|
4.687.- |
||||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
4.720.- |
|
|||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
4.720.- |
||||||
|
921- Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı |
4.000.- |
|
|||||||
|
|
920- Gider Taahhütleri Hesabı |
|
4.000.- |
||||||
|
905- Ödenekli Giderler Hesabı |
4.720.- |
|
|||||||
|
|
900- Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı |
|
4.720.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
10- Balıkesir Belediyesi ambarlarında kalan temizlik malzemesinin sayımı sonucunda 100.- TL değerinde malzemenin fazla olduğu tespit edilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
150- İlk Madde ve Malzeme Hesabı |
100.- |
|
|||||||
|
|
397- Sayım Fazlaları Hesabı |
|
100.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
C- 253- TESİS, MAKİNE VE CİHAZLAR HESABI
1. Hesabın Tanımı
Tesis, makine ve cihazlar hesabı; kamu idarelerinin faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan büro makine ve cihazları hariç her türlü makine, tesis ve cihazları ile bunların eklentileri ve yükleme, boşaltma, aktarma makine ve gereçlerinin izlenmesi için kullanılır.
2. Hesabın İşleyişine İlişkin Örnekler
1- Ataşehir Belediyesince eğitim hizmetlerinde kullanılacak araç ve gereçlerin üretimi için atölye tesisi 9.440.-TL bedelle satın alınmıştır.
Atölye tesisinin satın alınmasına ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
253- Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı |
9.440.- |
|
||||||
|
|
360 – Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs. |
|
66.- |
|||||
|
|
320- Bütçe Emanetleri Hs. |
|
9.374.- |
|||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
9.440.- |
|
||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
9.440.- |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
2- Kayıtlı değeri 2.100.-TL, birikmiş amortismanı da 2.100.-TL olan laboratuar cihazı, laboratuarın kapatılması ve başka harcama birimlerinin ihtiyacının bulunmadığının anlaşılması üzerine satışa çıkarılmış ve 1.300.-TL’ ye satılarak bedeli muhasebe biriminin banka hesabına yatırılmıştır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
102 - Banka Hesabı |
1.300.- |
|
|||||||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
2.100.- |
|
|||||||
|
|
600- Gelirler Hesabı |
|
1.300.- |
||||||
|
|
253- Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı |
|
2.100.- |
||||||
|
805- Gelir Yansıtma Hesabı |
1.300.- |
|
|||||||
|
|
800- Bütçe Gelirleri Hesabı |
|
1.300.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
3- Belediye tarafından 20.000.- TL + KDV ödeyerek laboratuar cihazı satın alınmıştır. Bu cihaz KDV geliri elde edilen iş ve işlemlerde kullanılacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
253- Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı (Tıbbi ve Biyolojik Amaçlı Kullanılan Cihazlar ve Aletler) |
20.000.- |
|
||||||||
|
191- İndirilecek KDV Hesabı |
3.600.- |
|
||||||||
|
|
360 - Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
165.- |
|||||||
|
|
320- Bütçe Emanetleri Hesabı |
|
23.435.- |
|||||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
23.600.- |
|
||||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
23.600.- |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||
4- İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından kullanım olanağı kalmayan iş makinelerinden kayıtlı değeri 1.500.000.-TL’lik kısmının elden çıkarılmasına karar verilmiştir. (Elden çıkarılmasına karar verilen iş makinelerinin amortisman tutarı 1.350.000.-TL’dir.)
Elden çıkarılacak iş makineleri elden çıkarılmak üzere 294-Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına, bunlara ilişkin amortismanlar aynı şekilde 257- Birikmiş Amortismanlar Hesabından çıkarılarak 299- Birikmiş Amortismanlar Hesabına aktarılacaktır. Elden çıkarılacak iş makinelerinin ve bunlara ilişin amortismanların hesaplara aktarılmasına ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
294- Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı (02.03.Tesis Makine ve Cihazlar) |
1.500.000.- |
|
|||||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
1.350.000.- |
|
|||||
|
|
253- Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı |
|
1.500.000.- |
||||
|
|
299- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
|
1.350.000.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
5- İzmir Büyükşehir Belediyesine ait yol yapımında kullanılan ve kayıtlı değeri 300.000.-TL ve %100 amortisman uygulanmış olan iş makinesi Bolu İl Özel İdare Müdürlüğüne bedelsiz olarak devredilmiştir.
İş makinesinin bedelsiz devredilmesi halinde yapılması gereken muhasebe kaydı aşağıda gösterilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
300.000.- |
|
|||||
|
|
253- Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı |
|
300.000.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
6- Kayıtlı değeri 127.400.-TL olan iş makinesi çıkan yangın sonucunda tamamen yok olmuştur. İş makinesi için ayrılmış amortisman tutarı 52.000.-TL’dir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
630- Giderler Hesabı |
75.400.- |
|
||||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
52.000.- |
|
||||
|
|
253- Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı |
|
127.400.- |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
7- İZSU Genel Müdürlüğüne ait iş makinelerinin envanter işlemleri tamamlanmış olup, muhtelif sayıda iş makineleri için 47.402.000.-TL değer tespit edilmiştir.
Muhasebe kayıtlarında yer alamayan iş makinelerinin envanterine ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
253- Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı |
47.402.000.- |
|
||||||
|
|
500- Net Değer Hesabı |
|
47.402.000.- |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
8- Elazığ Belediyesine ait iş makinesi yapılan kaza sonucunda tamamen yok olmuş olup, yapılan incelemede zararın görevlinin kişisel kusurundan kaynaklandığı tespit edilmiştir. İş makinesinin kayıtlı değeri 68.120.-TL ve makine için ayrılmış amortisman tutarının 48.000.-TL olduğu tespit edilmiştir. İş makinesinin rayiç değeri 35.000.-TL olarak tespit edilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
630- Giderler Hesabı |
20.120.- |
|
|||||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
48.000.- |
|
|||||
|
|
253- Tesis Makine ve Cihazlar H. |
|
68.120.- |
||||
|
140 - Kişilerden Alacaklar Hesabı (Tahsilinde Bütçeye Gelir Kaydedilecek-Asıl) |
35.000.- |
|
|||||
|
|
600 - Gelirler Hesabı |
|
35.000.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
9- Kayıtlı değeri 8.682.000.TL, birikmiş amortismanı 4.220.000.-TL olan ormancılık makineleri % 30 oranında yeniden değerleme işlemine tabi tutulmuştur.
Yeniden değerleme işlemine ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
253- Tesis Makine Ve Cihazlar Hs. |
2.604.600.- |
|
||||
|
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
|
1.266.000.- |
|||
|
|
522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı[2] |
|
1.388.600.- |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
10- ASKİ’Ye 40.000.- TL + KDV tutarında makine ve cihaz alınmıştır. Vergi ve ödenek ve taahhütten düşme kayıtları ile birlikte yapılması gereken kayıtlar şunlardır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
253- Tesis Makine ve Cihazlar Hesabı |
40.000.- |
|
|||||||
|
191- İndirilecek KDV Hesabı |
7.200.- |
|
|||||||
|
|
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
330.- |
||||||
|
|
320- Bütçe Emanetleri Hesabı |
|
46.870.- |
||||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
47.200.- |
|
|||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
47.200.- |
||||||
|
921- Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı |
40.000.- |
|
|||||||
|
|
920- Gider Taahhütleri Hesabı |
|
40.000.- |
||||||
|
905- Ödenekli Giderler Hesabı |
47.200.- |
|
|||||||
|
|
900- Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı |
|
47.200.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
D- 254- TAŞITLAR HESABI
1. Hesabın Tanımı
Kamu idarelerine ait taşıtların izlenmesi için kullanılır.
2. Hesabın İşleyişine İlişkin Örnekler
1- Kayıtlı değeri 14.000.-TL ve tamamı için %100 amortisman ayrılmış olan otomobil, Çubuk Belediyesine bedelsiz olarak devredilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
257 -Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
14.000.- |
|
|||||
|
|
254- Taşıtlar Hesabı |
|
14.000.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
2- Ambulans aracı alımı ihalesi 2.790.000.-TL bedelle sonuçlandırılmış ve ambulansların bedelinin 1.500.000.-TL’si ödenmiş kalanı ise nakit yokluğu nedeniyle ödenememiştir.
Ambulans satın alınmasına ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
254- Taşıtlar Hesabı (01.05.Özel Amaçlı Taşıtlar) |
2.790.000.- |
|
|||||
|
|
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
20.925.- |
||||
|
|
320- Bütçe Emanetleri Hesabı (01.Cari Yıla (N) Borçlar) |
|
1.269.075.- |
||||
|
|
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı |
|
1.500.000.- |
||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
2.790.000.- |
|
|||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
2.790.000.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
3- Kayıtlı değeri 60.000.- TL ve amortismanı 30.000.- TL olan bir taşıt ihaleyle satılmıştır. Satış bedeli 40.000.- TL.dir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
102 - Banka Hesabı |
40.000.- |
|
|||||||
|
257 - Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
30.000.- |
|
|||||||
|
|
600- Gelirler Hesabı |
|
10.000.- |
||||||
|
|
254- Taşıtlar Hesabı |
|
60.000.- |
||||||
|
805- Gelir Yansıtma Hesabı |
40.000.- |
|
|||||||
|
|
800- Bütçe Gelirleri Hesabı |
|
40.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
4- Muğla Belediyesine bir adet yangın söndürme helikopteri bağışlanmıştır. Helikopterin rayiç bedeli 540.000.-TL olarak tespit edilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
254- Taşıtlar Hesabı (03.01.Helikopter) |
540.000.- |
|
|||||
|
|
600- Gelirler Hesabı |
|
540.000.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
5- Ege Belediyeler Birliğine ait kayıtlı değeri 36.860.-TL, birikmiş amortismanı 35.000.-TL olan kamyonet kullanılmaz hale gelmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
294- Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı (02.04.Taşıtlar) |
36.860.- |
|
|||||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
35.000.- |
|
|||||
|
|
254- Taşıtlar Hesabı |
|
36.860.- |
||||
|
|
299- Birikmiş Amortismanlar Hesabı (02.04.Taşıtlar) |
|
35.000.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
6- Manisa Belediyesi tarafından, Devlet Malzeme Ofisinden kredi açılmak suretiyle 1.745.200.-TL’ye 12 adet minibüs satın alınmıştır.
Minibüs satın alınması için DMO adına kredi açılması aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilecektir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
160- İş Avans Kredileri Hesabı |
1. 745.200.- |
|
|||||
|
|
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
12.200.- |
||||
|
|
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı |
|
1. 732.800.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
Minibüsler teslim alınarak açılmış olan kredinin mahsubu ise aşağıdaki muhasebe kaydı ile sağlanacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
254- Taşıtlar Hesabı (01.02.Minibüs) |
1. 745.200.- |
|
|||||
|
|
160- İş Avans Kredileri Hesabı (02.06.01. Mamul Mal Alımları Kredisi) |
|
1. 745.200.- |
||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı (06.1.4.01.Kara Taşıtı Alımları) |
1. 745.200.- |
|
|||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
1. 745.200.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
7- Halfeti Belediyesi tarafından 118.000.- TL bedelle taşıt satın alınmış ve yıl sonunda 5 yıl yararlanma süresi dikkate alınarak amortisman ayrılmıştır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
254- Taşıtlar Hesabı |
118.000.- |
|
|||||||
|
|
360 - Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
825.- |
||||||
|
|
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı |
|
117. 175.- |
||||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
118.000- |
|
|||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
118. 000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
Yıl sonunda yapılacak olan amortisman ayrılması kaydı;
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
630- Giderler Hesabı |
23.600.- |
|
|||||||
|
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
|
23.600.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
8- EGO Genel Müdürlüğü tarafından ekonomik ömrünü tamamlayan ve hizmet dışı kalan otomobiller 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre yapılan ihale sonucunda peşin 25.200.-TL’ye satılmıştır. Satışı gerçekleştirilen otomobillerin kayıtlı değeri 78.340.-TL ve birikmiş amortismanı 72.120.-TL’dir.
Satışı gerçekleştirilen taşıtın satış bedeli ile net değeri arasında oluşan fark değer ve miktar değişimi olarak kaydedilecektir.[3]
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
102- Banka Hesabı |
25.200.- |
|
||||||
|
257 - Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
72.120.- |
|
||||||
|
|
600- Gelirler Hesabı |
|
18.980.- |
|||||
|
|
254- Taşıtlar Hesabı (Otomobiller) |
|
78.340.- |
|||||
|
805 - Gelir Yansıtma Hesabı |
25.200.- |
|
||||||
|
|
800- Bütçe Gelirleri Hesabı |
|
25.200.- |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
9- Gürakar Belediyesine ait taşıtın envanter işlemleri tamamlanmış ve değeri 3.461.-TL olarak tespit edilmiştir.
Yapılan envanter işlemi aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilecektir.
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
254- Taşıtlar Hesabı |
3.461.- |
|
||||||
|
|
500- Net Değer Hesabı |
|
3.461.- |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
10- İstanbul Büyükşehir Belediyesine ait sürat motorunun gücünün artırılması için motorları değiştirilmiş ve bedeli olan 105.600.-TL ödenmiştir.[4] (Vergiler ihmal edilmiştir.)
Ödemeye ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
254- Taşıtlar Hesabı |
105.600.- |
|
||||||
|
|
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı |
|
105.600.- |
|||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
105.600.- |
|
||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
105.600.- |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
E- 255- DEMİRBAŞLAR HESABI
1. Hesabın Tanımı
Kamu idarelerinin faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi uzun süre kullanılabilen varlıkların izlenmesi için kullanılır.
2. Hesabın İşleyişine İlişkin Örnekler
1- 4.300.-TL bedelle masa, 1.680.-TL bedelle masa takımı ile 13.220.-TL bedelle koltuk ve sandalye satın alınmıştır. Demirbaşlar teslim alınarak bedeli ödenmiştir. (Vergiler ihmal edilmiştir.)
Muhtelif demirbaş eşyanın satın alınmasına ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
19.200.- |
|
||||||
|
|
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı |
|
19.200.- |
|||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
19.200.- |
|
||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
19.200.- |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
2- Sinop Belediyesine ait olan ve memurlara zimmetle teslim edilen demirbaşların yapılan sayımda 2.200.-TL’lik kısmının kaybolduğu tespit edilmiştir.
Yapılan inceleme sonucunda noksanlığı tespit edilen demirbaşların görevlilerin kişisel kusurlarından kaynaklandığı tespit edilmiş ve demirbaşların rayiç bedeli 1.500.-TL olarak tespit edilmiştir. Tespit edilen rayiç bedel üzerinden sorumlular adına kişilerden alacaklar hesabına kaydedilecektir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı[5] |
2.200.- |
|
|||||||
|
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
|
2.200.- |
||||||
|
140 - Kişilerden Alacaklar Hesabı (Tahsilinde Bütçeye Gelir Kaydedilecek-Asıl) |
1.500.- |
|
|||||||
|
|
600 - Gelirler Hesabı |
|
1.500.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
3- Milas Belediyesi envanterine kayıtlı olan ve memurlara zimmetle teslim edilen demirbaşların yapılan sayımda 4.850.-TL’lik kısmının kaybolduğu tespit edilmiştir. Kaybedilen demirbaşlar için 2.600.-TL’lik amortisman ayrılmıştır.
Yapılan inceleme sonucunda noksanlığı tespit edilen demirbaşların görevlilerin kişisel kusurlarından kaynaklandığı tespit edilmiş ve demirbaşların rayiç bedeli 1.980.-TL olarak tespit edilmiştir. Tespit edilen rayiç bedel üzerinden sorumlular adına kişilerden alacaklar hesabına kaydedilecektir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
630- Giderler Hesabı |
2.250.- |
|
|||||||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
2.600.- |
|
|||||||
|
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
|
4.850.- |
||||||
|
140 - Kişilerden Alacaklar Hesabı (Tahsilinde Bütçeye Gelir Kaydedilecek-Asıl) |
1.980.- |
|
|||||||
|
|
600 - Gelirler Hesabı |
|
1.980.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
4- Sakarya Büyükşehir Belediyesi tarafından daha önce edinilmiş olup kayıtlarda yer verilmeyen demirbaşların envanter işlemleri tamamlanmış ve muhtelif sayıda 723.806.-TL değerinde demirbaş tespit edilmiştir.[6]
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
723.806.- |
|
|||||
|
|
500- Net Değer Hesabı |
|
723.806.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
5- Pursaklar Belediyesine 67.300.-TL değerinde muhtelif demirbaş bağışlanmıştır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
67.300.- |
|
|||||
|
|
600- Gelirler Hesabı |
|
67.300.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
6- Kayıtlı değeri 25.000.- TL ve birikmiş amortismanı 20.000.- TL olan demirbaş, Başakşehir Belediyesince MKE Kurumu Hurdasan AŞ’ye 3.000.- TL’ye satılmış ve bedeli tahsil edilmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
102- Banka Hesabı |
3.000.- |
|
|||||||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
20.000.- |
|
|||||||
|
630- Giderler Hesabı |
2.000.- |
|
|||||||
|
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
|
25.000.- |
||||||
|
805- Gelir Yansıtma Hesabı |
3.000- |
|
|||||||
|
|
800- Bütçe Gelirleri Hesabı |
|
3.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
7- Göre Belediyesi tarafından 5.000.- TL bedelle muhtelif büro demirbaşı satın alınmıştır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
5.000.- |
|
|||||||
|
|
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
35.- |
||||||
|
|
103- Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı |
|
4.965.- |
||||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
5.000- |
|
|||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
5.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
8- Kayıtlı değeri 5.000.- TL olan ve 2.000.- TL birikmiş amortismanı bulunan demirbaşın kullanım olanağı kalmamıştır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
294- Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı |
5.000.- |
|
|||||||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
2.000.- |
|
|||||||
|
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
|
5.000.- |
||||||
|
|
299- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
|
2.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
9- Kayıtlı değeri 77.400.-TL, birikmiş amortismanı 29.960.-TL olan muhtelif demirbaş yeniden değerleme işlemine tabi tutulmuştur. Yeniden değerleme oranı %10 olarak tespit edilmiştir.
Yeniden değerlenmiş tutar üzerinden %20 amortisman ayrılmıştır.
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
7.740.- |
|
||||||
|
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hs. |
|
2.996.- |
|||||
|
|
522- Yeniden Değerleme Farkları Hs. |
|
4.744.- |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
630- Giderler Hesabı |
17.028.- |
|
|||||
|
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hs. |
|
17.028.- |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
10- Muş Belediyesince muhtelif sayıda ve nitelikte demirbaş Muş İl Özel İdare Müdürlüğüne bedelsiz olarak devredilmiştir. Devredilen demirbaşların kayıtlı değeri 45.000.-TL ve birikmiş amortismanı 39.000.-TL’dir.
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
630 -Giderler Hesabı |
6.000.- |
|
||||||
|
257 -Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
39.000.- |
|
||||||
|
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
|
45.000.- |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|||
11- GASKİ’Ye 40.000.- TL + KDV tutarında demirbaş alınmıştır. Vergi ve ödenek ve taahhütten düşme kayıtları ile birlikte yapılması gereken kayıtlar şunlardır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
40.000.- |
|
|||||||
|
191- İndirilecek KDV Hesabı |
7.200.- |
|
|||||||
|
|
360- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı |
|
330.- |
||||||
|
|
320- Bütçe Emanetleri Hesabı |
|
46.870.- |
||||||
|
830- Bütçe Giderleri Hesabı |
47.200.- |
|
|||||||
|
|
835- Gider Yansıtma Hesabı |
|
47.200.- |
||||||
|
921- Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı |
40.000.- |
|
|||||||
|
|
920- Gider Taahhütleri Hesabı |
|
40.000.- |
||||||
|
905- Ödenekli Giderler Hesabı |
47.200.- |
|
|||||||
|
|
900- Gönderilecek Bütçe Ödenekleri Hesabı |
|
47.200.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
Soru 12- Belediye ambarlarında yapılan sayım sonucunda 4 PC.nin eksik olduğu tespit edilmiştir. PC.ler 2.500.- TL.değeriyle kayıtlara alınmıştır. Bu PC.lerden ikisinin tamamen amorti edildiği, birisinin % 40 amorti edildiğini, birisininse henüz herhangi bir amortismana tabi tutulmadığı tespit edilmiştir. Yapılması gereken kayıt aşağıdaki gibi olacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
630- Giderler Hesabı |
4.000.- |
|
|||||||
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
6.000.- |
|
|||||||
|
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
|
10.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
Yapılan incelemede;
tespit halinde yapılacak kayıtlar şunlardır.[7]
a)
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
10.000.- |
|
|||||||
|
|
630- Giderler Hesabı |
|
4.000.- |
||||||
|
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
|
6.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
b)
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
630- Giderler Hesabı |
4.000.- |
|
|||||||
|
|
630- Giderler Hesabı |
|
4.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
c)
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
630- Giderler Hesabı |
4.000.- |
|
|||||||
|
|
630- Giderler Hesabı |
|
4.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
d)
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
294- Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı |
10.000.- |
|
|||||||
|
|
630- Giderler Hesabı |
|
4.000.- |
||||||
|
|
299- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
|
6.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
e)
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
255- Demirbaşlar Hesabı |
10.000.- |
|
|||||||
|
|
630- Giderler Hesabı |
|
4.000.- |
||||||
|
|
257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı |
|
6.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
f) Herhangi bir muhasebe kaydı yapılmasına gereksinim bulunamamaktadır.
g)
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
140- Kişilerden Alacaklar Hesabı |
4.000.- |
|
|||||||
|
|
600- Gelirler Hesabı |
|
4.000.- |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
[1] 18 Ocak 2007 Tarih ve 26407 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
[2][2] Genel yönetim kapsamında yer alan hiçbir kamu idaresi için tahakkuk bazlı muhasebe uygulamasında geçen üç yılda henüz herhangi bir yeniden değerleme işlemi yapılmamıştır.
[3] Bu kaydın yapılmasının nedeni, satışı gerçekleştirilen taşıtın rayiç değerinin tespit edilmiş olması ve taşıtın değerinde meydana gelen değişimin varlık kayıtlarına ve faaliyet hesaplarında doğru raporlanması gereğidir.
[4] Taşıt aracının motorlarının değiştirilmesi bakım onarım şeklinde olmayıp sürat motorunun ömrünün uzatılması ve verimin artırılmasına yönelik bir harcama olduğundan sürat motorunun maliyetine eklenilecek ve yeni tutar üzerinden amortisman ayrılmaya devam edecektir.
[5] Tamamı için %100 oranında amortisman uygulanmıştır.
[6] Envanteri yapılan demirbaşlar detaylı hesap planında öngörülen yardımcı hesaplar bazında kaydedilecektir.
[7] Bu işlemlerde yapılacak kayıtlarda öncelikle 1. İşlem yani noksanlığın kaydedildiği ve aslında bu kaydı düzeltici bir işlem tesis edildiği unutulmamaldır.
