HERKESÇE BİLİNEN ANCAK KİMSE TARAFINDAN BİLİNMİYORMUŞ GİBİ YAPILAN BÜYÜK BİR SUÇUN İFŞASI
Dr. Erkan Karaarslan
Herkesçe bilinen ancak hiçkimse tarafından bilinmiyormuş gibi yapılan bir suçu hem de ağır bir suçu ifşa ederseniz başınıza acaba ne gelir. Zira birazdan ben bunu yapmayı planlıyorum. Zira beni tanıyanlar Hilm ile konuştuğumu davrandığımı ancak hayli de sert yazdığımı bilirler. Evet birilerinin söylemesi gerekiyor bence, toplumsal adaletin tesisi için şart bu. Haksızlıkların önüne geçmek için, yolsuzlukların önlenmesi için şart.
Konuya biraz giriş yapalım dilerseniz, 5018 sayılı Kanun ile nakit yetersizliğinin söz konusu olduğu durumlarda ödemelerin muhasebe kayıt sırasına göre yapılması gibi objektif sayılabilecek bir kriter benimsemiştir. Kanunun 34 üncü maddesine göre, kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre ödenir. Ancak, sırasıyla kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye bağlı ödemelere, ilama bağlı borçlara, ödenmemesi halinde gecikme cezası veya faiz gibi ek yük getirecek borçlara ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara öncelik verilir.
Buna göre bir belediye;
Kalan para ile aşağıda ki sıraya göre
Daha da parası kalırsa
Hangi Kurumlar Bu Sıraya Uyacaktır
Nakit yetersizliği nedeniyle ödenemeyen tutarların bütçe emanetleri hesabına alınması ve bilahare de nakdin temin edilmesi halinde ödemelerin kayıt sırasına göre yapılması tek hazine hesabı sistemi dışında olan muhasebe birimleri için geçerli olan bir düzenlemedir.
Nakit yetersizliği nedeniyle ödeme yapılamaması tek hazine hesabı sistemi dışında olan genel bütçeli idareler (DSİ ve Karayolları gibi genel bütçeli idarelere hizmet veren muhasebe birimleri), özel bütçeli idareler, sosyal güvenlik kuruluşları ve mahalli idareler için geçerli olan bir düzenlemedir.
Sonuç
Ülkemiz kamu idarelerinde özellikle belediyelerde Kanun ve Yönetmeliklerde çok açık ve net olarak belirlenmiş olan bu ödeme sırasına hiçbir şekilde uyulamamaktadır.
Ödemeler; İdarecinin zorunlu gördüğü kişi ve işlere, idare ile arası iyi olan yüklenicilere ve idare personeline menfaat temin eden yüklenicilere öncelikle yapılmakta diğerleri bir başka baharı beklemektedir.
Bazı belediyelerde ilgili kamu görevlileri ödemeleri yapmayı belirli bir yüzdeye bağlamış durumdadır ve bunlar kamuoyuna hızla yayılmakta ve bilinmektedir.
Belediyelerde onlarca denetim olmasına karşın, hiçbir denetimde ödeme sırası, kime hangi gerekçelerle muhasebe kayıtlarına alınma sırasından bağımsız ödeme yapıldığı denetime konu edilmemekte herkesçe bilinen bir konu kimse tarafından bilinmiyor gibi davranılmaktadır. Oysa idareye giren ve ödenilen ile ödenilmeyen faturaların tarihleri dahi tabloyu net olarak ortaya koyacaktır.
Bu ağır suçu hergün bile isteye işleyen kamu görevlileri bu dünya da bu hukuk önünde hesap verilir mi bilmiyorum ancak yaptığınız kul hakkıdır ve hesabı ağırdır. Halkın hatrı için hakkın hatırı çiğnenmez.
