BELEDİYELERİN YAZILIM İHALELERİ

Dr. Erkan Karaarslan

Belediyelerde uzun yıllardır devam eden çalışmalar karşısında, bir türlü optimize edilemeyen, ilkeleri ortaya konulamayan, fiyatları standardize edilemeyen konu “Belediye Otomasyon Sistemleri” ile ilgili bir yazı kaleme almak istiyorum.

Sektörde yer alan Belediye otomasyon sistemlerinin pekçoğu ile tanışıklıklarım vardır. Sektörün önemli aktörlerine eğitimler vermiş yazılımlarını geliştirmeleri için iş birliği çalışmaları içinde bulundum.

SAMPAŞ isimli firma ile yazılım geliştirici çalışmalar yaptım. Universal isimli firma ile Kocaeli BŞB, Sultanbeyli Belediyesi gibi belediyelerde çalışmalar yaptım. Sn. Mehmet Özyirmidokuz ile süreç yönetimi üzerine uzun görüşmeler yaptım. Vadi Yazılım ile yazılım geliştirme çalışmaları yaptım. Beyaz Yazılım ile de çeşitli çalışmalar yaptım. Litera İsimli Yazılım ile Aydın BŞB’de karşılaştım. Belsis’e Taşınır Mal Yönetimini anlattım, Mor Yazılıma Muhasebe, İşlem Bilgisayara Stratejik yönetim anlattım. Ülkede ki neredeyse tüm yazılım firmaları ile çeşitli çalışmalarda bulundum ve tanışıklarım oldu.

Yazılım firmaları ile yaptığım, her toplantı da her görüşmede mevzuatın istediği asgari koşulları sağlayan bir kontrol listesi önerisinde bulundum ve süreç yönetimi ile iç kontrolün etkinleşmesini önerdim. Bu önerilerimle kısmi başarılar da elde ettiğimi söyleyebilirim. Ancak, yine de mükemmel bir yazılım var mı diye bana ne zaman sorulsa buna benim bildiğim yok diye cevap vermişimdir.

Yazılım firmalarının bir yılda belediyelerden aldığı tutarlar toplamı nedir diye bir soru gündeme gelse, buna cevap vermek pek mümkün değildir. Zira yazılım firmaları güncelleme bedeli adı altında her yıl belediyelerden bir yazılım güncelleme tutarı almakta ve bu satınalmayı  çoğunlukla ilk sözleşmeye bağlı sözleşme olarak 4734 sayılı Kanunun 22 c maddesine göre ihalesiz doğrudan temin yöntemi ile yapmaktadır. İşte bu usulde yapılan satın alma toplamları EKAP gibi merkezileşmiş bir sistemde yer almamakta, satınalmada fiyat optimizasyonu bulunmamakta, rekabet olmadan dileyen dilediği bedelle, herhangi bir sınıra tabi olmaksızın satın almayı yapmaktadır. Bu nedenle yazılım satın almaları adeta gri bir noktadır kimin ne yaptığı belli değildir. Hiçbir satınalmada, çapraz kontolle kontrole tabi tutulmamaktadır.

Ülkemizde denetim idare ve dosya bazlıdır. Kamu harcamalarında sektörel denetim yoktur.  Ülkede ki belediyelerin son 10 yıldaki yazılım harcamaları kontrol altına alınsa, aynı firmaların aynı ihale ve lisansları farklı belediyelere onlarca katı fiyatlarla sattıkları ortaya çıkacaktır.

Küçük bir anekdot; Yıllar evvel Yüreğir Belediyesi yazılım alımını Üniversal isimli yazılım firmasından 11.000 TL gibi küçük bir bedelle yaptığını duyduğumda, yüzümde ki şaşkınlığımı hocam kısa bir zaman sonra 22c ile büyük ihaleyi aynı firmaya vereceğiz demişlerdi.

O gün yazılım sektörünü, İhale Kanunu’nun, nasıl 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22c maddesi kullanılarak bayps edildiğini, yazılım satın almalarının bizatihi yolsuzluk ve usulsüzlük aracı haline getirildiğini gördüm ve ogün özellikle aynı yıl içinde yapılan ilk satın almaya bağlı 22c ile yapılan 2. Ve 3. Sözleşmelerin bizatihi büyük ve açık bir ihaleden kurtulmak amacıyla yapılmış eylemler olduğunu gördüm.

Belediye yazılım satınalmalarını diğer konulardan fırsat kaldığı oranda yazmaya devam edeceğim. Bu yazımız bir giriş yazısı olarak kalsın.