* İdari ve Mali Mevzuat Dergisi Temmuz 2008 Sayısı
BELEDİYELERİN ALTYAPISININ DESTEKLENMESİ (BELDES) PROJESİ ÖDENEĞİNİN BELEDİYELER TARAFINDAN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Erkan KARAARSLAN
Maliye Bakanlığı
Muhasebat Kontrolörü
info@erkankaraarslan.org
I- GENEL OLARAK
Nüfusu 10.000’nin altında bulunan belediyelerin (büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediyeleri dahil olmak üzere) altyapı ihtiyaçlarının giderilmesi ve bu belediyeler tarafından sunulan mahalli müşterek nitelikli hizmetlerin kalite ve standartlarının yükseltilmesi için uygulanmakta olan Belediyelerin Altyapısının Desteklenmesi (BELDES) Projesine ait ödeneğin iller ve belediyeler bazında dağılımı, kullandırılması, izlenmesi ve denetimine ilişkin esas ve usuller düzenlenerek, 2008 yılında 2.553 Belediyeye 280 milyon YTL aktarılmasına YPK tarafından karar verilmiştir.
Bu Karar, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre 31.12.2007 tarihi itibarıyla, nüfusu 10.000’nin altında bulunan belediyelerin yol ve içme suyu şebekeleri başta olmak üzere; içme suyu arıtma, kanalizasyon, atıksu arıtma, katı atık bertarafı ve geri kazanımı konularındaki yapım, tesis geliştirme, bakım-onarım gibi yatırımlarının gerçekleştirilmesi ve bu amaçla ihtiyaç duyulacak demir, çimento, boru ve benzeri malzemelerin temini ile şebekeli içme suyu tesisi sorunu bulunan belediyelere İller Bankası Genel Müdürlüğü tarafından içme suyu tesislerinin yapımını kapsamaktadır.
2.539 Belediye’ye Mayıs ayında 125 milyon YTL para aktarılmıştır. Ancak Belediyelerde bunların muhasebe sistemi içinde kaydedilmesi ve harcanmasına ilişkin bir karışıklık yaşanmaktadır. Beldes Projesi kapsamında yapılacak işlemler aşağıda özetlenmektedir;
II- BELDES PROJESİNDEN BELEDİYENİN BANKA HESABINA PARA GELMESİ
Belediyelere tahsis edilen ödenekler, belediye ve ilgili kaymakamlık/valilik tarafından müştereken açılan özel BELDES hesabına aktarılmalıdır. Bu banka hesabı, muhasebe sisteminde 102- Banka Hesabının belediye banka hesaplarından ayrı bir detayda izlenmesi zorunludur. Bu hesaptan, sadece BELDES kapsamındaki ödemeler yapılacaktır.
BELDES kapsamında Belediyelere aktarılan paraların bütçeyle ilişkisinin kurulmaması gerekir. Eğer bu paralar bütçe geliri ve ödemeler bütçe gideri şeklinde kaydedilmek istenirse çok sayıda sorunla karşılaşılacaktır. Bu sorunları şu şekilde özetleyebiliriz.
a-BELDES kapsamında, Belediyelere aktarılan paralar, niteliği itibariyle şartlı bağış olduğu için, bütçe geliri şeklinde kaydedilebilmesi için belediye meclis kararına ihtiyaç vardır.
b-Bütçe geliri kaydı yapılması durumunda, gelir karşılığı özel ödenek kaydı gerekir. Bunun için ayrı bir bütçeleştirme kaydı yapılmak zorundadır.
c-Bütçe gideri kaydı yapılması durumunda, harcamalarda kaymakam/valinin imzası olmak zorunda olduğu için harcama yetkilisi problemi yaşanacaktır.
d-Ödemelerde finansman kodunda 05- Mahalli İdare Kodu değil 06- Özel Ödenekler kodunun kullanılması gerekecektir.
e-Gerçekte olmayan bir bütçe geliri kaydı yapılarak, belediyelerde bütçe geliri tutarına bağlı olan personel istihdamı, borç stoku ve yeni borca girme gibi konulardaki kısıtlar yersiz bir şekilde aşılmış olacaktır.
Bu ve benzeri nedenlerle BELDES kapsamında belediyelere aktarılan paralar ve bunlardan yapılan harcamaların bütçeyle hiç ilişkilendirilmeksizin kayıtlara alınması ve belge düzeninin kurulması gerekmektedir.
BELDES kapsamında Belediyelerin açtırdığı özel banka hesaplarına aktarılan paralar Muhasebe İşlem Fişiyle aşağıdaki şekilde kayıtlara alınır;
-------------------------- / --------------------------
102.08- Banka Hesabı
08.BELDES Hesabı
600.04.02.02.51- Gelirler Hesabı
04.02.02.51.Altyapı Hizmetleri İçin Genel Bütçeden Alınan Bağış ve Yardımlar
-------------------------- / --------------------------
III- BELDES PROJESİNDEN HARCAMALARIN YAPILMASI
BELDES Projesinden yapılan ödemeler, Belediye başkanı ve ilgili kaymakam/valinin müşterek imzası ile yapılmaktadır. Ödemelerde muhasebe işlem fişi düzenlenecektir.
Ödemeler, belediyelerin tabi olduğu tüm mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılacaktır. Ödemelerde yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir;
-------------------------- / --------------------------
258.01- Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı
360.3.9- Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.
360.4.2.9-Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.
103.02- Ver. Çek. Gön. Em. Hesabı
-------------------------- / --------------------------
Banka hesap özet cetveli bankadan gelip paranın hesaptan çıktığının anlaşılması üzerine aşağıdaki muhasebe kaydı yapılmalıdır;
-------------------------- / --------------------------
103.02- Ver. Çek. Gön. Em. Hesabı
102.08 Banka Hesabı
-------------------------- / --------------------------
Bu işlemle ilgili geçici kabul tutanağının idarece imzalanması üzerine aşağıdaki kayıt yapılır;
-------------------------- / --------------------------
251- Yer altı ve Yerüstü Düzenleri Hs.
258.01- Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı
-------------------------- / --------------------------
